Reklama środków ochrony roślin stanowi istotne zagadnienie w działalności podmiotów zajmujących się ich sprzedażą. Marketing środków ochrony roślin nie jest jednak tak prosty jak można by to zakładać, bowiem prawo wprowadza w tej materii szereg ograniczeń. Jak promować środki ochrony roślin, aby nie naruszyć przepisów prawnych?
Reklama środków ochrony roślin – regulacje
Regulacje dotyczące reklamowania pestycydów znajdują się w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1107/2009 z dnia 21 października 2009 r. dotyczącym wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin i uchylającym dyrektywy Rady 79/117/EWG i 91/414/EWG („Rozporządzenie 1107/2009”), natomiast ustawa o środkach ochrony roślin z dnia 8 marca 2013 r. („Ustawa”) ogranicza się wyłącznie do ustanowienia sankcji za naruszenie znajdujących się tam zasad. Artykuł 3 pkt 31 Rozporządzenia 1107/2009 definiuję „reklamę”, wyjaśniając, że oznacza on środki promocji sprzedaży lub stosowania środków ochrony roślin (skierowane do osób innych niż posiadacz zezwolenia, osoba wprowadzająca środek ochrony roślin do obrotu lub ich przedstawiciele) w drukowanych lub elektronicznych środkach przekazu. Podstawą reklamowania środków ochrony roślin jest art. 66 Rozporządzenia 1107/2009. Ustanowiono tam następujące zasady:
- zakaz reklamowania środków ochrony roślin, które nie uzyskały zezwolenia na wprowadzenie do obrotu;
- nakaz dołączenia do każdej reklamy następującego zdania: „Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu”. Zdania te muszą być czytelne i wyraźnie widoczne na tle całej reklamy. Słowa „środki ochrony roślin” mogą zostać zastąpione przez bardziej precyzyjne określenia rodzaju produktu, takie jak środek grzybobójczy, owadobójczy lub chwastobójczy;
- zakaz zawierania w reklamie informacji w formie tekstu lub w formie graficznej, które byłyby mylące w odniesieniu do możliwych zagrożeń dla zdrowia ludzi, zwierząt lub dla środowiska, takich jak określenia „niskiego ryzyka”, „nietoksyczny” czy „nieszkodliwy”. Jedynie w przypadku środków ochrony roślin niskiego ryzyka dozwolone jest użycie w reklamie wyrażenia: „dozwolony jako środek ochrony roślin niskiego ryzyka zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1107/2009”. Wyrażenia tego nie można stosować jako twierdzenia w etykiecie środka ochrony roślin;
- uprawnienie państwa członkowskiego UE do zakazania lub ograniczenia reklamowania środków ochrony roślin w niektórych mediach, z zastrzeżeniem prawa wspólnotowego;
- obowiązek posługiwania się w reklamie wyłącznie oświadczeniami, które mogą dać się uzasadnić technicznie;
- zakaz wizualnego przedstawiania w reklamie potencjalnie niebezpiecznych praktyk, takich jak mieszanie lub stosowanie bez stosownej odzieży ochronnej, stosowanie w pobliżu żywności lub stosowanie przez dzieci lub w ich pobliżu;
- nakaz zwracania uwagi w materiałach reklamowych lub promocyjnych na stosowne zwroty i symbole ostrzegawcze umieszczone w etykietach. Spełnić ten wymóg można poprzez umieszczenie po opisanym w pkt 2 powyżej zdaniu sformułowania „zwróć uwagę na ostrzeżenia o rodzajach zagrożeń i przestrzegaj zasad bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie.”
Należy zauważyć, że:
- czynność kwalifikuje się jako reklama tylko wówczas, gdy może być traktowana jako środek promocji sprzedaży lub stosowania danego produktu;
- wyłącznym adresatem reklamy jest, odpowiednio, użytkownik (końcowy) produktu albo ogół społeczeństwa;
- reklama dotyczy wyłącznie stwierdzeń w drukowanych lub elektronicznych środkach przekazu. W rezultacie stwierdzenia ustne oraz informacje pisane odręcznie nie stanowią reklamy;
- podarunków czy prezentów nie można zakwalifikować jako potencjalnych środków przekazywania komunikatów reklamowych użytkownikom końcowym. Są to elementy będące nośnikami druku, dlatego nie mogą być traktowane jako „drukowane środki przekazu”;
- w zakres definicji reklamy nie wchodzą „reklamy wizerunkowe”;
- art. 66 ust. 1 Rozporządzenia 1107/2009 nie dotyczy reklamy substancji czynnej. Może być inaczej, jeżeli substancja czynna jest produktem gotowym do sprzedaży lub jeżeli reklama wskazuje, że w istocie dotyczy ona formy użytkowej, na którą nie uzyskano jeszcze zezwolenia na wprowadzenie do obrotu.
Z uwagi na obowiązujące przepisy, reklamą nie jest:
- przekaz, także drukowany lub w formie elektronicznej, skierowany do sieci handlowej, tzn. dystrybutorów, hurtowników i sklepów;
- przekaz ustny, np. podczas szkoleń, pod warunkiem że słuchacze nie otrzymają jego dokumentacji w formie drukowanej lub elektronicznej;
- przekaz zamieszczony na upominkach reklamowych;
- artykuły prasowe, bez względu na ich autora, pod warunkiem że nie będą to reklamowe lub sponsorowane.
Strategie reklamowe dla środków ochrony roślin muszą być dostosowane do powyższych zasad. Trzeba pamiętać, że reklama środków ochrony roślin przede wszystkim nie może wprowadzać w błąd użytkowników środków ochrony roślin lub ogółu społeczeństwa. Reklama powinna być zgodna z etykietą i nie może wskazywać na inne zastosowania środka ochrony roślin niż te wskazane w etykiecie. Naruszenie którejkolwiek z powyższych zasad może skutkować obowiązkiem uiszczenia opłaty sankcyjnej „w wysokości od 5.000 do 500.000 PLN, stosownie do przeciętnego kosztu emisji, publikacji lub dystrybucji takiej reklamy” – art. 75 ust. 1 pkt 1 Ustawy. Wprowadzony przez ustawodawcę minimalny wymiar kary, tj. 5000 zł, ma powodować, aby sankcja była skuteczna i odstraszająca. Wyższe przeciętne koszty publikacji reklamy mogą doprowadzić do zwiększenia opłaty sankcyjnej. Ze względu na negatywne konsekwencje, przed publikacją reklamy należy dokładnie przeanalizować prawo reklamy środków ochrony roślin.
Jeśli masz pytania dotyczące stosowania środków ochrony roślin lub potrzebujesz porady prawnej w tym zakresie, skontaktuj się z nami – Kancelaria radcy prawnego w Warszawie, nasi eksperci pomogą Ci w zrozumieniu przepisów, a także doradzą, jak skutecznie i zgodnie z prawem chronić Twoje uprawy.
Przeczytaj także: Zezwolenia na wprowadzenie środka ochrony roślin do obrotu