Bazując na wielu opiniach sporządzonych przez Kancelarię na przestrzeni lat, można przestawić następujące, najważniejsze informacje dotyczące prawa do zachowku. Zachowek to instytucja prawa spadkowego, która zabezpiecza interesy bliskich spadkodawcy, zapewniając im określoną część majątku, nawet jeśli zostali pominięci w testamencie. Poniżej przedstawiamy kluczowe informacje na ten temat, bazując na licznych opiniach sporządzonych przez naszą Kancelarię.
Komu przysługuje zachowek?
Zachowek przysługuje:
- Zstępnym (dzieciom, wnukom itd.),
- Małżonkowi,
- Rodzicom spadkodawcy,
Jeśli te osoby byłyby powołane do spadku z ustawy. W przypadku gdy uprawniony jest trwale niezdolny do pracy lub jest małoletni, przysługuje mu dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadł przy dziedziczeniu ustawowym. W innych przypadkach przysługuje mu połowa tej wartości.
Co wchodzi w skład zachowku?
Jeśli uprawniony nie otrzymał należnego zachowku w postaci:
- Darowizny uczynionej przez spadkodawcę,
- Powołania do spadku,
- Zapisu testamentowego,
Ma prawo dochodzić roszczenia o zapłatę sumy pieniężnej, potrzebnej do pokrycia zachowku lub jego uzupełnienia.
Zasady obliczania zachowku
Przy ustalaniu udziału spadkowego, który stanowi podstawę do obliczenia zachowku:
- Uwzględnia się spadkobierców niegodnych oraz tych, którzy spadek odrzucili.
- Nie uwzględnia się spadkobierców, którzy zrzekli się dziedziczenia lub zostali wydziedziczeni.
Darowizny i zapis windykacyjny a zachowek
Przy obliczaniu zachowku:
- Nie uwzględnia się zwykłych zapisów i poleceń.
- Dolicza się do spadku darowizny oraz zapisy windykacyjne dokonane przez spadkodawcę.
Nie dolicza się do spadku drobnych darowizn, zwyczajowo przyjętych, ani darowizn dokonanych przed więcej niż dziesięciu laty od otwarcia spadku, jeżeli były one na rzecz osób niebędących spadkobiercami lub uprawnionymi do zachowku.
Wyjątki od zaliczenia darowizn
Przy obliczaniu zachowku należnego:
- Zstępnemu nie dolicza się darowizn uczynionych przez spadkodawcę, gdy nie miał on jeszcze zstępnych, chyba że darowizna została uczyniona na mniej niż 300 dni przed urodzeniem się zstępnego.
- Małżonkowi nie dolicza się darowizn dokonanych przed zawarciem małżeństwa.
Zapis windykacyjny i koszty wychowania
Zapis windykacyjny oraz darowizna dokonane na rzecz uprawnionego do zachowku zaliczają się na należny zachowek. Jeśli uprawnionym jest dalszy zstępny, zalicza się także darowizny dokonane na rzecz jego wstępnego.
Koszty wychowania i wykształcenia
Jeśli uprawnionym jest zstępny spadkodawcy, na należny mu zachowek zalicza się koszty wychowania oraz wykształcenia ogólnego i zawodowego, o ile przekraczają one przeciętną miarę przyjętą w danym środowisku.
Zaliczenie darowizn na schedę spadkową
W przypadku dziedziczenia ustawowego:
- Dział spadku między zstępnymi oraz małżonkiem wymaga zaliczenia na schedę spadkową darowizn i zapisów windykacyjnych, chyba że spadkodawca zwolnił z tego obowiązku.
- Drobnym darowiznom, zwyczajowo przyjętym, nie podlega zaliczenie na schedę spadkową.
Pomoc Kancelarii w prawie spadkowym
Nasza kancelaria radcy prawnego Warszawa sporządza opinie prawne oraz udziela odpowiedzi na wszelkie pytania dotyczące zasad spadkobrania w Polsce. Zapraszamy do kontaktu w celu uzyskania profesjonalnej porady.
