Grzegorz Kantecki
Kancelaria Radcy Prawnego

Szukaj
Close this search box.

PL | ENG

Zawarcie umowy zrzeczenia się prawa do zachowku jest dopuszczalne

W dniu 21 marca 2017 r. Sąd Najwyższy wydał precedensową uchwałę w sprawie o sygn. akt: III CZP 110/16​, mocą której uznał za legalnie możliwe zawarcie umowy zrzeczenia się prawa do zachowku. Dotychczas możliwość zrzeczenia się prawa do zachowku była powszechnie kwestionowana w oparciu o interpretację art. 1047 kodeksu cywilnego („kc”). Przedmiotową uchwałą Sąd Najwyższy rozszerzył zastosowanie art. 1048 kc – spadkobierca ustawowy może przez umowę z przyszłym spadkodawcą zrzec się dziedziczenia po nim. Umowa taka powinna być zawarta w formie aktu notarialnego – również do zachowku. Co zostało podkreślone przez Sąd Najwyższy, istotne są również względy konstytucyjnej zasady proporcjonalności przy ograniczaniu prawa jednostki, a takim prawem jest instytucja zachowku. Sąd Najwyższy podkreślił przy tym, że Trybunał Konstytucyjny dopuścił możliwość zrzeczenia się zachowku (wyrok z dnia 25 lipca 2013 r., sygn. akt: P 56/11).

Opisana powyżej decyzja Sądu Najwyższego jest niezmiernie korzystna dla osób chcących uregulować podział swojego majątku jeszcze przed śmiercią. Instytucja zachowku stanowi zabezpieczenie uprawnionych spadkobierców – czyli dzieci, małżonka oraz rodziców spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku na mocy ogólnych przepisów kodeksu cywilnego – do części majątku spadkodawcy nawet w przypadku, gdyby wyzbył się on części majątku lub w sposób niesłuszny pominął ich w testamencie. Na mocy art. 991 § 1 kc osoby te – co do zasady – mogłyby żądać od beneficjentów majątku spadkowego dwie trzecie lub połowy wartości tego, co dostałyby w przypadku np. braku testamentu. Dzięki przedmiotowej uchwale Sądu Najwyższego prawo spadkowe będzie bardziej elastyczne poprzez umożliwienie osobom zainteresowanym podjęcie kroków do zgodnego z ich wolą podziału majątku i wyeliminowania niepotrzebnych problemów oraz napięć. Nie można zapomnieć, że na podstawie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2013 r. (sygn. akt III CZP 79/13) dopuszczalne jest zawarcie umowy darowizny na wypadek śmierci, jeżeli jej przedmiotem są konkretne rzeczy lub prawa, a umowa nie jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Dlatego tak bardzo ważne jest, żeby umowy regulujące podział majątku jeszcze przed śmiercią osoby bliskiej były precyzyjnie i zgodnie z prawem sporządzone, co pozwoli zapobiec późniejszym niepokojom, problemom z zarządzeniem majątkiem spadkowym i ostatecznie kwestionowaniu woli osoby zmarłej.

Tagi

Facebook
Twitter
Pinterest
LinkedIn
Grzegorz Kantecki

Grzegorz Kantecki

Radca prawny oraz licencjonowany doradca restrukturyzacyjny.
+48 793 917 771
grzegorz@kantecki.pl

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

3 × trzy =